In 2020 maakte deepfake een ongekende groei door. Deepfakes zijn beelden en geluiden die gecreëerd worden door kunstmatige intelligente software. Met deze software kun je iemand dingen laten zeggen die hij of zij in werkelijkheid nooit heeft gezegd. Of dingen laten doen, zoals in een pornovideo laten ‘spelen’.
Arjen Lubach waarschuwde hier afgelopen november voor in ‘Zondag met Lubach’. Echt en nep zijn nu nog te onderscheiden, maar dat duurt niet lang meer. Met ‘deepfake’ kun je bewijs vervalsen, de reputatie van mensen kapot maken, verkiezingen manipuleren, met totale chaos of zelfs oorlog tot gevolg. Het is dus niet overdreven dat Lubach hierover alarm sloeg.
Een nieuwe ontwikkeling? Nou, dat ‘fake’ zo echt lijkt, is wel nieuw. Maar ‘fake’ is bijna zo oud als de mensheid. Denk aan fake-schilderijen, fake-handtekeningen en fake-sieraden. Een ‘fake-god’ bestaat ook al even. Luther noemde de duivel ‘de aap van God’, omdat hij niets anders doet dan God na-apen en ‘faken’. Die fake-god heeft van alles in de aanbieding: fake-blijdschap, fake-vriendschap, fake-intimiteit, zelfs een fake-identiteit, die bijna niet van echt is te onderscheiden. Aan de buitenkant lijkt het allemaal mooi en lekker, maar van binnen is het door en door verrot.
Is er een manier om te ontsnappen aan die fake-god en zijn rottigheid? Nou, het is nogal belangrijk naar wie je luistert en wat je tot je neemt. In de beroemde film ‘The Matrix’ wordt hoofdpersoon Neo (een computerhacker) benaderd door een groep ‘rebellen’ onder leiding van Morpheus. Deze onthult aan Neo dat de wereld waarin hij leeft een ‘fakewereld’ is die ze de Matrix noemen. De Matrix is in werkelijkheid een computersimulatie van de wereld, gemaakt om mensen onder controle te houden. Het is een schijnwereld waarin mensen denken vrij te zijn, maar in werkelijkheid worden ze leeg geslurpt door machines om het systeem van energie te voorzien. Ze zitten gevangen, maar dat hebben ze niet door.
Neo krijgt de keuze om een rode of blauwe pil te slikken. Kiest hij blauw, dan gaat hij terug de fakewereld in en vergeet hij alles van zijn ontmoeting met Morpheus. En als hij rood kiest? Dan wordt hij gewekt uit de Matrix, zonder te weten wat hem precies te wachten staat, maar in de wetenschap dat hij er beter uit gaat komen.
Wordt 2021 het jaar dat jij de rode pil slikt en ziet waar het leven écht om draait? “Ontwaak, u die slaapt, en sta op uit de doden, en Christus zal over u lichten.” (Efeze 5:14)
