Nederigheid – het is geen eigenschap waarin politici vandaag uitblinken. Thierry Baudet citeerde vanmorgen bij Goedemorgen Nederland instemmend zijn vriendin, die hem omschreef als ‘de meest eervolle man die ik ooit heb gezien’. Over de ‘afvallige’ Eva Vlaardingerbroek zei hij: “Waarom kan zij nou niet het fatsoen hebben om te zeggen: Natuurlijk steun ik dit voorstel, dit ridderlijke voorstel van Thierry…” Ook een politicus als Trump is niet echt het toppunt van nederigheid. Hij noemde zich pas de beroemdste persoon ooit, op Jezus na.
Natuurlijk is dit probleem veel breder dan de politiek. Die narcistische cultuur van zelfverheerlijking is inmiddels diepgeworteld in de Westerse cultuur, bij links en rechts, christelijk en niet-christelijk. Als God kleiner wordt, moet de mens groter worden. Thierry en Trump schuilen in ons allemaal. Het is bijna onmogelijk om er niet aan mee te doen. Op platforms als LinkedIn kun je pronken met nieuwe mijlpalen en kun je zelfs mensen uitnodigen om een ‘aanbeveling’ over je te schrijven (zonder je schaduwkanten te benoemen natuurlijk).
Wat ook opvallend is: De échte helden van deze wereld willen zelf niets weten van hun ‘heldenstatus’. Oskar Schindler, die tijdens de oorlog bijna 1100 Joden van de dood redde, zei aan het einde van zijn leven dat het hem speet dat hij niet meer Joden had geholpen. Irena Sendler, ‘de engel van Warschau’, wilde ook geen held genoemd worden. Ze redde twee keer zo veel Joden als Schindler en weigerde haar vrienden te verraden, zelfs toen de Duitsers haar martelden en haar armen en benen braken. In haar laatste interview voor haar dood in 2008 zei ze: "Het irriteert me als mensen me een held noemen. In feite is het tegenovergestelde waar. Steeds moet ik eraan denken dat ik zo weinig deed. Ik had meer kunnen doen. Die schuld draag ik mee tot mijn dood.”
“Als je wilt dat anderen je prijzen, doe het dan zelf niet,” adviseerde Blaise Pascal. En de Middeleeuwse monnik Thomas a Kempis tipte: “Lach om je eigen uitglijders. Beschaming in het openbaar maakt vaak een einde aan ijdele glorie.” Ook Paulus hamerde erop dat zelfverheerlijking een doodlopende weg is: “Want wat heb je dat je niet hebt ontvangen?” In aanloop naar de verkiezingen kan Nederland wel wat van die goddelijke wijsheid gebruiken.
Afbeelding: YouTube/NOS
