“Einde aan de rijken! Vermoord ze allemaal!” Dat schreeuwt een langharige jongen in de documentaire ‘Ik woke van jou’. De jongen wil dat miljardairs hun kapitaal opgeven. En als ze niet luisteren, dan moeten ze onder de guillotine (een valbijl om mensen te onthoofden).
In ‘Ik woke van jou’ maakt documentairemaakster Sahar Maradji kennis met woke-activisten. Ze vertellen hoe verdorven Nederland volgens hen is. De woke-jongeren willen gelijke kansen voor iedereen, maar tegelijk zijn ze bereid iedereen te cancelen die dat ideaal in de weg staat. “Er is geen ruimte om fouten te maken,” zegt één van de experts in de docu. “Dat betekent het nu om woke te zijn.”
‘Woke’ betekent ‘wakker’. Bij woke-mensen zijn de ogen opengegaan voor sociaal onrecht. Zoals racisme, maar het kan ook onderdrukking van vrouwen, queer-mensen, homo’s of andere groepen zijn. Grote boosdoener is de witte, heteroseksuele man, die al jarenlang minderheden zou onderdrukken.
Pijntheraptie
Eén van de woke-jongeren uit de docu is 22-jarige Bloema. Bloema vindt de hele wereld racistisch, fascistisch en seksistisch. Ze gaat vijf keer per week naar een demonstratie en doet verder niets anders in het leven dan vechten tegen onrecht. Want: “Als je niet actievoert tegen wat er allemaal gaande is in de wereld, waarom de hel ben je hier dan?”
Thuis heeft Bloema veel meegemaakt. Ze had veel woedeaanvallen, haar ouders begrepen haar niet en zette haar uiteindelijk het huis uit. “Achter de intense woede en harde eisen van mensen die woke zijn, zit pijn,” merkt documentairemaakster Sahar op. “Omdat ze zich buitensloten hebben gevoeld. Of ze zijn van jongs af aan door het internet met alle onrecht van de wereld geconfronteerd. Als je eenmaal op onrecht begint te letten, ga je het overal zien. En dan staat ineens de hele wereld in brand. Het schreeuwen is een soort pijntherapie.”
Sahar, die zelf van Iranese afkomst is, ziet ook dat er onrecht is in Nederland. Maar toch ziet ze ons land anders dan veel woke-activisten. “Ik heb ook racisme meegemaakt,” zegt ze. “Opmerking als: ‘Ga terug naar je eigen land!’ Het is pijnlijk. Maar ik heb nooit gedacht dat Nederland een racistisch land is. Sommige mensen zijn gewoon klootzakken. Waarom hebben mensen die woke zijn het idee dat ons hele land verdorven is?”
Luisteren is een kunst
Er zit een enorme boosheid bij de activisten in ‘Ik woke van jou’. Hierdoor staan ze nauwelijks open voor mensen met een andere visie. Zo zie je woke-activist Amber discussiëren met haar vader over het milieu. “Je kan ook in duurzame bedrijven investeren,” merkt haar vader op. Amber reageert als door een wesp gestoken. “Noem één bedrijf dat duurzaam is! Er is geen duurzaamheid onder kapitalisten! Het is bullshit, dus moeten we het kapitalisme omverwerpen.”
Het gesprek loopt vast en dat maakt haar vader zichtbaar verdrietig. “Ik denk dat het zo belangrijk is dat we met elkaar praten en luisteren,” zegt hij. “Dat is gewoon een kunst aan het worden… Het lijkt of we in onze samenleving steeds meer verharden en niet meer naar elkaar luisteren.”
Een deel van de woke-activisten heeft echt en heftig onrecht meegemaakt. Maar het gevaar is dat je daarover zo boos wordt, dat onrecht nog het enige is wat je ziet. Je wordt blind voor nuances en doof voor andere geluiden. De andere kant is dat je je doof houdt voor racisme en ander onrecht… dat is misschien een gevaar voor veel ‘normale’ Nederlanders, ook christenen? Hoe dan ook: het is belangrijk naar elkaar te luisteren. “Hoe kunnen we ooit tot een gelijkere samenleving komen als er geen dialoog mag zijn?” vraagt Sahar zich af. “Hoe kunnen we elkaar begrijpen als we niet eens bereid zijn te luisteren naar wat een ander denkt of vindt?”
Profeten
De woke-wereld en het christendom lijken twee totaal verschillende werelden. Maar klopt dat wel? De Bijbelse profeten roepen voortdurend op om de ogen te openen voor onrecht en ‘wakker’ te worden. Het waren christenen, zoals William Wilberfoce, die in de 19e eeuw fel protesteerden tegen koloniale slavenhandel. De Amerikaanse dominee Martin Luther King verzette zich tegen racisme. Toch kwamen zij niet gefrustreerd of verbitterd over, zoals veel activisten in ‘Ik woke van jou’.
Waarin zit het verschil? Mensen als Wilberforce en King hadden iets dat in onze huidige cultuur steeds zeldzamer wordt: hoop. Zij geloofden in het beloofde land, een leven na dit leven, een God die uiteindelijk dingen rechtzet. Dat geeft ademruimte. Je protesteert dan vanuit hoop en niet vanuit wanhoop. Niet gedreven door frustratie en bitterheid, maar door liefde. “Ik heb besloten om bij de liefde te blijven,” preekte Martin Luther King. “Haat is een te zware last om te dragen.”
